Sëmundje Kardiovaskulare.

KARDIOLOGJIA

Kardiologjia studion dhe trajton sëmundjet kardiovsakulare. Në Qendrën për sëmundje të brendshme ,, Srce” ne ofrojmë teste dhe ekzaminime më moderne që ndihmojnë në diagnostikimin dhe trajtimin e sëmundjeve të zemrës.

Ekzaminimet dhe shërbimet kardiake:

  • ekzaminimi kardiologjik i subspecialistit
  • ekokardiografi me Dopler me ngjyrë
  • stres test
  • Dopler i enëve të gjakut ( karotide)
  • monitorim 24 orësh i EKG- Holter
  • ABP- Holter për tension 24 orësh
  • konsultime, këshillime, terapi, ekzaminime parandaluese, mendimi i dytë

Disa fakte rreth sëmundjeve kardiovaskulare

Sëmundjet kardiovaskulare janë shkaku kryesor i vdekjeve në botë: më shumë njerëz vdesin çdo vit nga sëmundjet kardiovaskulare ( SKV ) sesa nga ndonjë sëmundje tjetër.

Është vlerësuar se 17.5 milion njerëz në të gjithë botën vdiqën nga SKV në 2005, që përfaqëson 30 % të vdekshmërisë totale në botë, nga të cilat 7.6 milion vdiqën nga sëmundja e arterieve koronare dhe 5.7 milion pë shkak të goditjes në tru. Mbi 80 % të vdekjeve janë regjistruar në vendet me të ardhura të ulëta dhe vendet në zhvillim, me burra dhe gra që përfaqësohen në mënyrë të barabartë.

Deri 2015, gati 20 milion njerëz kishin humbur jetën nga sëmundjet kardiovaskulare, kryesisht sëmundje  të zemrës dhe goditje në tru. Këto janë shifra të parashikuara nga Organizata Botrore e Shëndetësisë (OBSH) ku SKV pritet të mbetet shkaku kryesor i vdekjeve në të gjithë botën.

Shkaqet e sëmundjeve kardiovaskulare janë të vërtetuara dhe të njohura mirë. Shkaqet më të rëndësishëm të SKV janë dieta jo e shëndetshme, pasiviteti fizik dhe pirja e duhanit. Këto janë të ashtuquajturat ,, faktorët modifikues” d.m.th faktorët që mund të modifikojnë.

Efektet e një diete jo të shëndetshme dhe pasiviteti fizik mund të manifestohen përmes presionit të lartë të gjakut, sheqerit të lartë të gjakut, yndyrës së lartë, mbipeshës dhe dhjamosja.

Faktorët kryesorë ,, modifikues” janë përgjegjës për rreth 80 % të rasteve të sëmundjes së arterieve koronare dhe sëmundjes cerebrovaskulare. Gjithashtu, përcaktues jo më pak të rëndësishëm që përcaktojne shfaqjen e sëmundjes kardiovaskulare janë forcat e mëdha lëvizëse të ndryshimeve shoqërore , ekonomike dhe kulturore në botë: globalizimi, urbanizimi dhe plakja e popullsisë, varfëria dhe stresi.

Duke marrë parasysh faktet e mësipërme në lidhje me sëmundjet kardiovaskulare si shkaku kryesor i vdekjeve në botë dhe shkaqet e tyre që lidhen ngushtë me stilin e jetës, më e pakta që mund të bëni për veten tuaj është një ekzaminim kardiologjik për të parandaluar dhe zbuluar këto sëmundje herët edhe kur nuk ka simptoma të sëmundjes.

Ekzaminimi kardiak përfshin ekzaminime për të vlerësuar gjendjen e zemrës dhe enëve të gjakut, si dhe për të zbuluar faktorët e mundshëm të rrezikut për sëmundje kadrdiovaskulare.

Testet e hollësishme laboratorike, EKG – elektrokardiografia, matja e presionit të gjakut, doplerekokardiografi me ngjyra, testi i ngarkesës( ergometria) dhe teste të tjera sigurojnë një vlerësim të hollësishëm të gjendjes dhe kapacitetit të sistemit kardiovaskular të secilit individ.

Elektrokardiografia ose EKG është një mjet fillestar dhe rutinor diagnostikues për vlerësimin e aktivitetit elektrik të zemrës, duke i dhënë mjekut njohuri për ritmin e zemrës, madhësia dhe funksioni i muskujve të zemrës dhe barkusheve dhe parabarkusheve.

Mund të zbulojë praninë e aritmisë( funksion jonormal i zemrës), furnizim të pamjaftueshëm të gjakut në zemër ( angina pectoris), dëmtim të zemrës për shkak të infarktit, rritje të madhësisë së zemrës etj.

Ekzaminimi kryhet duke vendosur 12 elektroda të ndara ( copa të vogla plastike) në vende specifike në lekurën e gjoksit, krahëve dhe këmbëve të pacientit, ndërsa pacietnti është në një pozicion të shtrirë. Testi kryhet nga një infermier, teknik ose mjek, zgjat rreth 1 minutë dhe pacienti nuk ndjen asgjë.

lejon depërtimin në brendësi të zemrës dhe enëve të gjakut. Kështu që ndryshimet aterosklerotike mund të shihen drejt përdrejt, shkalla e bllokimit të enëve të gjakut ose parregullsitë e mundshme në pamjen dhe punën e muskujve të zemrës mund të vlerësohen.

Me ndihmën e rezultateve të ekzaminimeve të përmendura, mund të vlerësohet shkalla e rrezikut për shfaqjen e sëmundjeve të enëve të gjakut, trurit dhe ekstremiteteve. Së bashku me pacientin zhvillohet një strategji për parandalimin e shfaqjes dhe / ose përparimit të sëmundjes kardiovaskulare.

Mundësia e ndryshimit të stilit të jetës vlerësohet tek secili individ. Ne përpiqemi të eliminojmë faktorët e rrezikut që dalin nga zakonet ose mënyra e jetesës së mëparshme të pacientit. Nëse është e nevojshme, ne biem dakord për përdorimin e barnave për parandalimin ose trajtimin e sëmundjeve kardiovaskulare.

Në rastet kur ekzaminimet tregojnë dyshime për dëmtime më të mëdha të arterieve koronare, dhe kështu rreziku i sulmit në zemër në të ardhmen e afërt, ne do të përpiqemi sa më shpejt të jetë e mundur në spital për të siguruar ekzaminime të mëtejshme që do të siguronin një zgjidhje përfundimtare të enëve koronare të ngushta.

Ehokardiografia është një ekzaminim me ultratinguj të zemrës. Sot është një metodë rutinë në diagnostikimin e sëmundjes së zemrës. Lejon përfaqësimin vizual të strukturave dhe funksionit kardiak.

Pajisja ehokardiografike, përmes sondave speciale piezoelektrike, lëshon valë me ultratinguj në trup. E njëjta sondë vepron si një marrës i valëve të pasqyruara, dhe ato përpunohen në pajisje në formën e një imazhi me ultratinguj të zemrës që mund të shihet në ekran. Imazhi mund të jetë një- dimensional, dy- dimensional ose Doppler

Kjo e fundit lejon përfaqësimin e njëkohshëm të strukturave individuale dhe rrjedhjen e gjakut nëpër hapësirat e prera dhe valvulave. Rrjedhja e gjakut mund të dëgjohet dhe shfaqet me ngjyra në ekran.

Me ndihmën e tij, mjeku merr një pasqyrë në: strukturën e mureve të zemrës dhe valvulave të zemrës, gjerësinë e mureve të zemrës, madhësinë e hapsirës së zemrës, aftësine dhe forcën e veprimit të muskujve të zemrës. Kështu që sëmundjet e mëposhtme mund të zbulohen dhe ndiqen:

  • sëmundjet e valvulave të zemrës
  • prania e një mpiksje gjaku në zemër
  • vlerësimi i funksionit të valvulave artificiale të zemrës
  • sëmundja e muskujve të zemrës
  • parregullsi e mureve të zemrës ose aortës
  • prania e lëngut në qesen e zemrës

Sonda me ultratinguj vendoset në gjoks, para kësaj aplikohet një gell i cili na lejon të transmetojmë mirë valët e ultrazërit në trup. Pjesa e sipërme e trupit të pacientit është ngritur pak dhe krahu i majtë shtrihet mbi kokë. Gjatë ekzaminimit, mjeku drejton sondën me ultratinguj në pjesë të ndryshme të zemrës në mënyre që të ketë një pamje më të mirë te të gjitha strukturave të zemrës.

 

Kjo metodë e ekzaminimit përfshin monitorimin e elektrokardiogramës gjatë stërvitjes. Elektrokardiograma (EKG), është një regjistrim i aktivitetit elektrik të zemrës në formën e një vije të lakuar dhe është rezultat i rrjedhës së impulseve elektrike në muskulin e zemrës.

Ne marrim regjistrin EKG gjatë ngarkesës në të njejtën menyrë si EKG bazë në paqe, vetëm këtu pacienti ka nevojë për aktivitet fizik, një ergoçikletë ( ose rrip transportieri) përdoret për këtë qëllim, me intensitetin e ngarkesës që rritet progresivisht. Me testin e ngarkesës vlerësojmë aftësinë fizike dhe ndryshimet që ndodhin gjatë asaj kohe të aparatit kardiovaskular. Kështu që sëmundjet e mëposhtme mund të zbulohen dhe ndiqen:

  • sëmundje e arteries koronare
  • presion të lartë të gjakut gjatë ngarkesës
  • aritmitë kardiake nën ngarkesë
  • vlerësimi i suksesit të trajtimit të presionit të lartë të gjakut ose sëmundjes koronare të zemrës
  • vlerësimi i shkallës së tendosjes së mundshme pas një sulmi në zemër ose një operacioni në zemër

Një EKG regjistrohet në qetësi para testimit. Pas kësaj pacienti është i ngarkuar nga ngasja e një ergoçiklete, ku çdo dy minuta ngarkesa ( rezistenca në pedale) rritet dhe presioni i gjakut matet automatikisht, dhe regjistri i EKG monitorohet gjatë gjithë kohës.

Ngarkesa pasohet nga një fazë shërimi 3- 5 minutëshe gjatë së cilës kohë vëzhgohet edhe pacienti. Qëllimi i testit është arritja e rrahjeve maksimale të zemrës ( e cila është individuale dhe korrespondon me gjendjen shëndetësore të individit), sepse vetëm atëherë mund të bëhet një diagnozë e saktë.

 

Arteriet karotide janë dy arterie të mëdha në qafë që furnizojnë me gjak pjesën më të madhe të trurit. Në muret brenda tyre mund të ndodhë formimi i depozitave atheromatoze të dhjamit të cilat rekomandojnë një furnizim normal të gjakut në tru. Copa të vogla pllake mund të shkëputen dhe të barten nga qarkullimi i gjakut në arteriet e trurit ku ato shkaktojnë bllokim ose këputje e furnizimit me gjak në pjesë të caktuara të trurit që rezulton në një goditje në tru ose TIA ( sulm is’hemik kalimtar) goditje e vogël.

Dopleri i arterieve karotide është një metodë jo invazive për vlerësimin e shkallës së bllokimit të këtyre arterieve me depozita të mundshme yndyrore të pranishme. Prova kryhet me një sondë të vendosur në qafë dhe ndihmën e valëve tejzanor të emitura dhe të marra nga sonda, krijohet një imazh i mureve të arterieve në monitor dhe tregohet nëse dhe sa trashësohen nga prania e depozitave yndyrore.

Sëmundja e veshkave mund të jetë shkaku i presionit të lartë të gjakut ose mund të jetë rezultat i presionit të lartë të gjakut. Për këtë qëllim, me ndihmën e ekzaminimit me ultratinguj të arterieve renale, shqyrtohet nëse ekziston apo jo stenoza ose ngushtimi i enëve të gjakut të veshkave e cila mund të jetë shkak i presionit të lartë të gjakut.

 

Monitori Holter është një pajisje e vogël dhe e lëvizshme EKG që regjistron rrahjet e zemrës për një periudhë prej 24 orësh. 7 elektroda të vogla janë bashkangjitur në gjoksin dhe trungun e pacientit dhe janë të lidhura me tela me një regjistrues të vogël portativ EKG ( madhësia e një telefoni celular) të veshur në një rrip rreth belit, dhe pacienti kryen të gjitha detyrat e rregullta dhe të përditshme, me përjashtim të dushit, notit, larjes ose aktiviteteve të tjera që shkaktojnë djersitje të tepruar.

Përdoret për të përcaktuar praninë e anomalive të ritmit të zemrës ( aritmitë) që nuk mund të regjistrohen në një EKG rutinë sepse aritmitë nganjëherë mund të jenë kalimtare dhe të dukshme vetëm në regjistrimin e zgjatur të aktivitetit kardiak.

Presioni i gjakut i matur në zyrën e një mjeku zakonisht supozohet se përfaqëson presionin tuaj të ‘’ vërtetë” të gjakut ose nivelin mesatar të një periudhe kohe. Por nuk ndodhë gjithmonë: shumë njerëz tensionohen dhe nrevozohen kur shkojnë te mjeku, kështu që tensioni i tyre i gjakut rritet.

Ky fenomen quhet ,, hipertensioni i veshjes së bardhë”. Monitorimi 24 orësh ( ose ambulator) është një teknikë që lejon matjen e presionit të gjakut jashtë zyrës së mjekut gjatë aktiviteteve normale 24- orëshe të pacientit.

Monitori holter ka madhësinë e një Walkman dhe është i veshur me një rrip rreth belit. Përmes një gete të vogël gome është e lidhur me manshetën e vendosur rreth krahut. Mund të programohen në intervale të ndryshme kohore për të matur presionin e gjakut, zakonisht çdo 30 minuta gjat ditës, 45-60 minuta brenda natës.

Është plotësisht i automatizuar, që do të thotë se pompon vetë manshetën, mat presionin dhe memorizon vlerat në kujtesën e saj. Gjatë matjes pacienti duhet ta mbajë dorën të palëvizur në mënyrë që të masë saktë. Pas 24 orësh, holter është çmontuar dhe të dhënat transferohen në një kompjuter për përpunim të mëtejshëm.