Дали е штетно да се јаде навечер?

Ретко кој не слушнал за поговорката “доручкувај како крал, ручај како принц, а вечерај како сиромавиот”, кој зборува дека утринскиот оброк треба да биде најбогат, ручекот умерен а вечерата најлесна. Но сепак е мала бројката на луѓе кои на овие пораки се придржуваат, и не се впуштаат во ноќните “гревови”. Проблемот настанува тогаш кога таквото однесување ќе прејде во навика и станува закана за нашето здравје.

Нутриционистите и лекарите во потполност се согласуваат во степенот на опаноста која ја носат ноќните оброци, повеќето сметаат дека станува збор за сериозно пореметување, но ги има и оние кои мислат дека тоа е претерано. Тие тврдат дека не е најбитно кога сме вечерале, туку дали во нашиот организам внесуваме повеќе калории одколку што е потребно. Сепак стручњаците не препорачуваат земање храна навечер, сметајќи дека последниот оброк не треба да биде после 19-20 часот.

Досегашните истражувања покажуваат дека синдромот на ноќно јадење е последица на некои психички проблеми и дека со него се соочува 5% од светската популација.

НЕС е англиска кратенка за “night eating syndrome” и претставува ноќно прејадување и често е пропратено со депресија и општо незадоволство. Мозокот не ги регистрира намирниците кои ги внесуваме навечер па желбата за храна е поврзана со желбата за задоволство. Луѓето кои не спијат доволно имаат зголемена желба за грицки и бараат многу вкусна храна, богата со масти и шеќери. Последица од несоницата е губиток на енергија, па така се развива модел на однесување јадење-спиење. Тие луѓе кога ќе се разбудат се убедени дека храната им помага повторно да потонат во сон.

Хормонот Лептин создаден од масните клетки, испраќа сигнал до мозокот дека сме сити, но кога не спиеме доволно количеството на лептин се намалува, а тоа доведува до чувство на глад. Недостатокот на сон доведува и до зголемување на хормонот Грелин кој го стимулира апетитот а тоа доведува до ноќно прејадување.

Крајниот резултат е дебелина и општо пореметување на здравјето како на физичкото така и на психичкото.

Притоа Грелинот како хормон на гладта брзо се насобира ако ги прескокнуваме оброците а посебно доручекот, и ако се храниме со нискокалорични храни (исцрпувачки диети), или интензивно вежбаме секојдневно по неколку часа. Затоа најбитно е редовно да ги земаме своите оброци.

За доручек се препорачува да се конзумира висококалорична храна, за добра рамнотежа од сложени јаглехидрати, протеини и масти. Се препорачува редовно но умерено вежбање.

Кај лицата со пореметување во исхраната потребно е поддршка од страна на семејството, бидејќи тие тешко се соочуваат со решавањето на проблемот и потребното лекување и најчесто одат на лекар кога веќе е доцна.

 

Д-р Горан Николов,

Интернист-кардиолог

Search

+